Województwo opolskie jest najmniejszym ze wszystkich województw w Polsce (zarówno pod względem powierzchni, jak i ludności). Co to oznacza? Że idealnie nadaje się krótki wypad o każdej porze roku. Jakie są więc te kuszące atrakcje opolskiego? Przede wszystkim różnorodne, ponieważ czekają tu na nas zamki i pałace jak Moszna czy Kopice, urokliwe Byczyna i Paczków ze słynnymi murami obronnymi, Nysa z arcydziełem architektury gotyckiej, Namysłów ze średniowiecznym browarem, Pokój z niezwykłym… rondem, Ozimek z najstarszym na kontynencie żelaznym mostem wiszącym, Olesno z kościołem o kształcie róży (lub gwiazdy) czy Zagwiździe z uratowaną zabytkową hutą. A są tu też góry i kilka pięknych jezior (Turawskie, Otmuchowskie, Nyskie), do tego uzdrowiska, gęste lasy a nawet winnice. 🙂
Atrakcje opolskiego 1. Głogówek
To małe urokliwe miasteczko, które przyjezdnych zachwyca już na wjeździe swoją panoramą z kilkoma wieżami. Zatrzymujemy się na rozległym rynku z kilkoma ładnymi kamienicami i pięknym ratuszem. To późnorenesansowa budowla z początku XVII wieku, później przebudowana pod koniec XIX stulecia.
Głogówek słynie też z kilku kościołów, m.in. kościoła franciszkanów, kolegiaty św. Bartłomieja, szachulcowego kościoła św. Krzyża z 1705 roku, który stoi na cmentarzu zajmującym pagórek (piękny stąd widok), a także klasztoru paulinów na obrzeżach.
Najcenniejszym zabytkiem miasteczka jest jednak zamek! Piękna warownia na skraju starówki korzeniami sięga średniowiecza, a jej powstanie związane jest z Piastami Opolskimi. Dzisiejszego kształtu nabrała jednak w XVI wieku, a później w czasie przebudów w XVII i XIX wieku. Styl tej budowli łączącej funkcje reprezentacyjne i obronne można określić jako manierystyczny i barokowy. Właścicielami zamku od 1561 do 1945 roku była rodzina von Oppersdorff. W 1655 roku udzielili oni gościny polskiemu królowi Janowi Kazimierzowi, jego żonie Marii i ich dworowi, gdy po Rzeczpospolitej rozlał się „potop szwedzki”.
Głogówek i ponad 80 innych uroczych miast i miasteczek poznasz z I tomem naszej bestsellerowej serii “Polska z pomysłem””. Książkę znajdziesz m.in. tutaj.
Atrakcje opolskiego 2. Paczków
Paczków to sympatyczne, niewielkie – zamieszkane przez około 8 tys. osób – trochę senne miasto zatopione w dolince tzw. Obniżenia Otmuchowskiego, na pograniczu Górnego i Dolnego Śląska. Dookoła delikatnie majaczą łagodne wzniesienia Przedgórza Sudeckiego.
Choć leży trochę na uboczu, właściwie poza głównymi szlakami turystycznymi w naszym kraju, to ma całkiem sporo do zaoferowania: ładny rynek, zabytki sakralne, unikatowe Muzeum Gazownictwa, a przede wszystkim mury obronne. I od tych murów należy zacząć zwiedzanie Paczkowa, ponieważ obok Szydłowca czy Byczyny stanowią unikat na skalę ogólnopolską stanowiąc fantastyczny przykład średniowiecznych fortyfikacji miejskich. Jest tu też ciekawe muzeum nauki i techniki oraz… najprawdziwsza winnica produkująca lokalne wino (zobacz tutaj).
Atrakcje opolskiego 3. Nysa (i Otmuchów)
Nysa to miasto, które ma długą, bogatą historię o dużym znaczeniu dla dziejów Śląska, i choć została zniszczona w 1945 roku nadal może pochwalić się kilkoma ciekawymi zabytkami i malowniczymi zaułkami. Wśród najważniejszych obiektów na szczególną uwagę zasługuje potężny gotycki kościół św. Jakuba Starszego i św. Agnieszki wraz z dzwonnicą, w której znajduje się niesamowity Skarbiec św. Jakuba. Jest tu też sporo innych świątyń, pozostałości średniowiecznych murów obronnych, a także forty, bastiony i inne elementy Twierdzy Nysa.
Przy okazji koniecznie też trzeba zajrzeć do sąsiedniego Otmuchowa. Czekają tam na nas: gwarny rynek z ciekawym i cennym ratuszem, zamek, pałac (tzw. Zamek Dolny), kilka ciekawych kamienic i kościołów, a do tego malownicze położenie na Przedgórzu Sudeckim nieopodal Jeziora Otmuchowskiego z majaczącymi w tle łagodnymi wzniesieniami.
Atrakcje opolskiego 4. Moszna
W XIX wieku w gronie śląskich potentatów przemysłowych na silnego gracza wyrosła rodzina Tiele-Wincler, która swoją główną siedzibę rodową ulokowała w dość odległej wsi Moszna. Co to jest za pałac! Hrabiego Winclera stać było na wszystko i wyraził to w swojej rezydencji. Jest tu więc nieco starsze barokowe skrzydło, jest tu dobudowane w ostatnich latach XIX wieku skrzydło neogotyckie, jest w końcu dobudowane w latach 1911-13 skrzydło neorenesansowe.
Całość przyozdobiona dziesiątkami wież, wieżyczek, pinakli i sterczyn. Dla miłośników architektury nieco trąci kiczem, dla miłośników baśni Disneya i świata fantasy (Harry Potter czy Wiedźmin) jest czymś zachwycającym i inspirującym, a dla wszystkich miłośników zwiedzania – obowiązkowym punktem na mapie zabytków w Polsce. Więcej informacji znajdziesz klikając tutaj.
Atrakcje opolskiego 5. Góra św. Anny
Nazwa wsi brzmi tak samo jak nazwa wzniesienia, na którym częściowo jest położona i jak nazwa zajmującego jego szczyt sanktuarium, będącego świętym miejscem dla Ślązaków i celem ich pielgrzymek. Szczególnie malowniczo prezentuje się z oddali, najlepiej z autostrady A4, gdy stopniowo wyłania się ponad płaską okolicą. Ale nie tylko świątynia jest ciekawym miejscem na „Anabergu”.
Nie tylko sanktuarium
Góra Świętej Anny była także miejscem eksploatacji wapienia, do czego służył działający do I wojny światowej kamieniołom. W 1934 r. teren ten został odebrany dotychczasowym właścicielom (według mniej prawdopodobnej wersji sami przekazali go NSDAP) i zbudowano tam potężny amfiteatr, którym – wraz ze stosownym mauzoleum – zamierzano upamiętniono żołnierzy poległych w tej okolicy podczas starć z powstańcami walczącymi w 1921 r. w trzecim powstaniu śląskim.
Jednocześnie ogromna przestrzeń mogąca pomieścić aż 7 tysięcy widzów siedzących i około 20 stojących miała być areną wieców poparcia dla nazistowskiej władzy. Jak na ironię 10 lat po przegranej przez III Rzeszę wojnie i przesunięciu granic państwowych, odsłonięty został wielki monument autorstwa Ksawerego Dunikowskiego, który sławi… powstańców śląskich, ale także uczestników wielu innych walk przeciwko Niemcom od średniowiecza. Nieco więcej wiedzy na ten temat można zdobyć w nieodległym Muzeum Czynu Powstańczego.
Atrakcje opolskiego 6. Głuchołazy
Park i przyroda to mocna strona Głuchołazów. Uzdrowisko nie jest bardzo popularne, raczej kameralne i wynikają z tego same plusy. Nie ma tu tłumów a także tandety i ‘szyldozy’, budynki są ładne i coraz bardziej zadbane, rynek urokliwy, a pobliskie Góry Opawskie zapraszają do przyjemnych wędrówek. Jest też tężnia i wieża widokowa, Szlak Złotych Górników i świetne ścieżki rowerowe.
Do tego znajduje się tu wspaniały i klimatyczny Dom Artysty w Głuchołazach stworzony przez Joannę i jej rodzinę. To miejsce szczególnie nam bliskie bowiem jego początki związane są z rodziną Ballestremów, górnośląskich potentatów przemysłowych, o których zrobiliśmy naszą pierwszą książkę. Po latach zaniedbań na szczęście trafiło w dobre ręce i jest przywracane do życia. Dom Artysty jest idealny na twórczy wypoczynek albo organizację jakiegoś wydarzenia kulturalnego. Można też nic nie robić bowiem położenie w Parku Zdrojowym sprzyja po prostu cieszeniu się spokojem i naturą. Więcej o tym miejscu znajdziesz tutaj.
Późnym latem 2024 roku Głuchołazy zostały zniszczone przez powódź, dlatego wszyscy mocno trzymajmy kciuki za odbudowę tej miejscowości.
Atrakcje opolskiego 7. Jezioro Turawskie (Turawa i Ozimek)
Jezioro Turawskie koło Opola, to malowniczy, choć zdecydowanie zbyt mało znany zakątek. Można tu sporo zobaczyć, a także przyjemnie odpocząć. Jedną z jego niewątpliwych, ale mocno zniszczonych atrakcji, jest pałac w miejscowości Turawa. Barokowa rezydencja powstała już w XVIII w., a w następnym została lekko przebudowana i zyskała neorokokowe dekoracje. Po wojnie wykorzystywana przez jakiś czas jako dom dziecka, dziś stopniowo podupada i zarasta. Jezioro Turawskie zostało utworzone w latach 30. XX w. na rzece Mała Panew. Nieco ponad 100 lat wcześniej, dokładnie w 1827 r., na tej samej rzece w miejscowości Ozimek, zbudowano most, który jest najstarszym na kontynencie żelaznym mostem wiszącym!
Unikatowy most w Ozimku to jeden z bohaterów trzeciego, najnowszego tomu “Polski z pomysłem”. Sprawdź tutaj i przekonaj się jak fascynujące potrafią być zabytki techniki.
Atrakcje opolskiego 8. Namysłów
Piwoszom nazwa „Namysłów” na pewno kojarzy się ze złocistym trunkiem. I to oczywiście prawda, a tradycje browarnicze miasta sięgają jeszcze średniowiecza. Jeśli jednak ktoś ponad procenty stawia zabytki, to w Namysłowie też powinien być zadowolony. Jest w czym wybierać i co oglądać, od układu urbanistycznego zaczynając.
Poza tym jest ładny rynek z mieszczańskimi kamienicami, solidny ratusz z wysoką wieżą, gotyckie kościoły, fragmenty murów obronnych, dawna szkoła ewangelicka, w której działa Izba Regionalna, a także Zamek Książęcy o korzeniach sięgających XIV wieku, na terenie którego działa browar. I do tego akurat mamy zastrzeżenie bo zabytek jest niedostępny, a jego wspaniałą późnorenesansową studnię, która stoi na dziedzińcu można oglądać zza płotu i jest widoczna tylko częściowo. Miłym odkryciem jest natomiast zakątek z kanałem i murami w roli głównej.
Atrakcje opolskiego 9. Kościół w Oleśnie
Piękny drewniany kościół odpustowy w Oleśnie o bardzo niecodziennej bryle. Nawa świątyni powstała już w pierwszej połowie XVI w., natomiast pod koniec XVII w. dobudowana została unikatowa gwiaździsta część.
Atrakcje opolskiego 10. Zagwiździe
Wchodząc do niepozornego białego budynku w Zagwiździu znaleźliśmy się w ogromnym składowisku różnych przedmiotów: czarno-białych zdjęć, porcelany, lamp, pralek, których nie potrafilibyśmy obsłużyć, maszyn do pisania, walizek i wielu innych rzeczy, które dawno temu służyły mieszkańcom okolicy.
Jest w tym miejscu jakaś wyjątkowa nostalgia, próba uratowania rzeczy przed trafieniem na śmietnik i bezpowrotnym przeminięciem. Jesteśmy na terenie dawnej huty żelaza, która także została uratowana przed bezpowrotnym przeminięciem i popadnięciem w niepamięć. A wszystko za sprawą jednego człowieka, który to miejsce uratował i teraz prowadzi jako izbę regionalną. Miejsce to jest cennym zabytkiem techniki o historii sięgającej już połowy XVIII wieku.
Atrakcje opolskiego 11. Polska Cerekiew
Kiedyś skracając sobie drogę, wjechaliśmy do zupełnie nieznanej nam miejscowości Polska Cerekiew. Nie spodziewaliśmy się tu niczego wyjątkowego, ale nagle wyłonił się przed nami niezwykle efektowny budynek bramny. Na szczęście ciekawość wzięła górę nad pośpiechem i postanowiliśmy zatrzymać się na chwilę. Zaparkowaliśmy więc samochód, przekroczyliśmy próg tejże bramy i po chwili zobaczyliśmy perełkę, która po prostu nas zachwyciła.
Przed nami stała piękna, późnorenesansowa rezydencja, zbudowana na początku XVII wieku przez Fryderyka von Oppersdorffa. W XIX stuleciu została przebudowana, w drugiej poł. XX wieku popadła w ruinę (a jakże!), ale jakiś czas temu szczęśliwie gmina przywróciła go do życia. Jest to jeden z tych bardzo chlubnych przypadków, które pokazują, że jeśli się chce, to się da i wszystko można podnieść z ruiny.
Atrakcje opolskiego 12. Brzeg
Między Opolem a Wrocławiem leży Brzeg. Jest trochę zapomnianym miastem, zaskakującym spokojem i arcydziełem renesansowej architektury. Jest nim zamek, który zwykle bywa określany mianem „śląskiego Wawelu”. Już sam budynek bramny robi niesamowite wrażenie, ponieważ przybiera formę stylizowaną na rzymski łuk triumfalny i jest bogato dekorowany.
Zachwycają również portal będący popisem sztukatorstwa oraz popiersia władców Polski i książąt z Piastów Śląskich, od legendarnego założyciela dynastii po Fryderyka II legnickiego. To właśnie on rozpoczął przebudowę zamku w renesansowym duchu, a do pracy sprowadził cenionych architektów z włoskiej rodziny Parrów. Śmierć przerwała mu jednak realizację projektu, którego dokończenia podjął się jego syn Jerzy II brzeski. Stworzył on zachwycającą rezydencję, taką jaka stoi do dziś. Na kamiennej fasadzie budynku można zauważyć pełnowymiarowe posągi Jerzego II i jego żony Barbary z Hohenzollernów w strojach zgodnych z ówczesną modą, czyli on nosi krótkie spodnie, płaszcz i beret z piórkiem, a ona plisowaną spódnicę.
Budynek bramny prowadzi na zamkowy dziedziniec. Otaczają go zachwycające trzykondygnacyjne kolumnowe krużganki. Ta renesansowa symetria tchnie wprost niesamowitym spokojem i harmonią. Więcej o muzeum i zamku znajdziesz tutaj.
Za czasów księcia Jerzego II powstał renesansowy ratusz, którego budową również kierowali włoscy architekci Parrowie. Ten imponujący rozmiarem budynek uchodzi za jeden z najpiękniejszych przykładów renesansu w Polsce. Z kolei unikatowym przykładem baroku (również w skali kraju) jest pojezuicki kościół Podwyższenia Krzyża Świętego.
Atrakcje opolskiego 13. Byczyna
Na północnych skrawkach województwa opolskiego, otoczona zielonymi polami, leży malutka Byczyna. Położona trochę na uboczu, sprawia wrażenie jakby była onieśmielona pięknem innych miast regionu i bardzo niepewna własnego uroku. Z pewną skromnością zaprasza przyjezdnych w swe progi. A właściwie mury. Bo to mury w Byczynie grają rolę pierwszoplanową! Są średniowieczne i przetrwały niemal w komplecie, co czyni z miasteczka rzadkość w skali ogólnokrajowej. Kamienno-ceglane fortyfikacje powstały zapewne na przełomie XV i XVI wieku, a ich pierścień ma ponad 900 metrów. Idealny kształt najlepiej widać z pewnej wysokości, ale i obejście miejscowości dookoła daje wyobrażenie o tym systemie obronnym.
Oczywiście nie same mury grają w spektaklu serwowanym turystom przez Byczynę! Na tej scenie są jeszcze dwie bramy i baszta, zadbany choć nieco senny rynek, klimatyczne zaułki, elegancki ratusz i kilka świątyń: gotycki kościół św. Mikołaja, barokowy św. Trójcy oraz kaplica cmentarna św. Jadwigi.
Atrakcje opolskiego 14. Kopice
Nieodżałowana perła województwa opolskiego i całego śląska. Piękny pałac rodziny Schaffgotschów będący wykwitem ich gospodarczej potęgi, po II wojnie światowej został zamieniony w ruinę. Widowiskową, to fakt, ale jednak ruinę. Kolejni właściciele nie sprostali zadaniu jego odnowy, ale obecnie znów się zapaliło jakieś światełko nadziei. Przy okazji wizyty tutaj (póki co możliwe jest podziwianie tego skarbu tylko zza płotu lub z drugiej strony stawu) warto zajrzeć do stojącego przy kościele mauzoleum i poznać intrygującą i bardzo nietuzinkową historię Joanny Schaffgotsch znanej jako „śląski Kopciuszek”.
Atrakcje opolskiego 15. Dąbrowa
Pałac w miejscowości Dąbrowa powstał już w XVII wieku, a pod koniec XIX znalazł się w posiadaniu rodziny Hochbergów (właścicieli m.in. Książa oraz Pszczyny) i przeszedł przebudowę do obecnego kształtu. Powojenne losy były znacznie mniej udane: piękny zabytek najpierw został ograbiony, a później zamieniony na magazyn. Według tablicy informacyjnej należy obecnie do Uniwersytetu Opolskiego. Czy to oznacza, że planowana jest jakaś renowacja pałacu tego niestety nie wiemy.
Atrakcje opolskiego 16. Niemodlin
Niemodlin, małe miasteczko z unikatowym wrzecionowatym rynkiem, w którego pobliżu stoi wspaniały i potężny zamek! I to jak wspaniały i jak potężny! Jego historia sięga początków XIV wieku, ale dzisiejszy kształt to efekt odbudów, przebudów i rozbudów prowadzonych od połowy XVI wieku do początku XVII stulecia, a później jeszcze w XVIII i XIX wieku. Piękna budowla składa się z czterech skrzydeł, które otaczają przestronny arkadowy dziedziniec. Z dekoracji i wyposażenia niemal nic nie przetrwało II wojny światowej, a po jej zakończeniu zamek pełnił różne funkcje publiczne. Obecnie jest w rękach prywatnych i trwają prace nad przywróceniem go do życia. Póki co jest udostępniony do zwiedzania; minusem są tu jednak bardzo wysokie (naszym zdaniem zdecydowanie za wysokie) ceny biletów.
Atrakcje opolskiego 17. Tułowice
Miłośnicy i znawcy porcelany z pewnością znają nazwę Tułowice. W XIX wieku w okolicy zaczęto wydobywać glinkę ceramiczną, a hrabia Ludwik Praschma von Bilkau ruszył z produkcją fajansu. W 1889 roku uruchomiono nowoczesną fabrykę produkującą zastawy stołowe. Działa ona do dziś: po wojnie jako państwowy Porcelit),a obecnie jako Ceramika Tułowice. Z jej dziedzictwem można się zapoznać w Muzeum Ceramiki „Tułowice poKolei”, które urządzono w budynku dawnego dworca kolejowego. W miasteczku znajdziemy także piękny neorenesansowy pałac. Jego korzenie sięgają XVIII wieku, a dzisiejszą formę zyskał w II połowie XIX wieku. Obecnie mieści się tu internat Technikum Leśnego.
Atrakcje opolskiego 18. Opole
Stolica województwa opolskiego a także historyczna stolica Górnego Śląska kojarzy się głównie ze starym festiwalem piosenki, który niegdyś był wielkim ogólnokrajowym wydarzeniem muzycznym. Miasto ma jednak znacznie więcej do zaoferowania, bo stoją za nim długie i ciekawe dzieje. Rynek jest przestronny i wypełniony ładnymi kamienicami, a okoliczne ulice gwarne i klimatyczne. Walorem jest ładne położenie nad rzeką, które sprawiło, że stworzono tu zaułek zwany „Opolską Wenecją”. Stoi tu też kilka ciekawych świątyń, mnóstwo eleganckich XIX-wiecznych kamienic mieszczańskich, średniowieczna Wieża Piastowska i oczywiście amfiteatr goszczący wspomniany festiwal.
Atrakcje opolskiego 19. Pokój
A na koniec zapraszamy jeszcze do miejscowości Pokój, by obejrzeć… rondo. To nie żart – znajduje się tu bardzo rzadkie skrzyżowanie gwieździste. Jest ono pozostałością po przedwojennym planie urbanistycznym miejscowości, która od poł. XVIII w. stanowiła letnią rezydencję księcia oleśnickiego. Nieopodal ronda wznosi się ciekawy kościół protestancki z lat 1765-75.
Pokój opisujemy w drugim tomie “Polski z pomysłem”. Sprawdź tutaj.
Zajrzyj również do sąsiedniego województwa dolnośląskiego. Tam także znajdziesz mnóstwo pięknych zakątków wartych odwiedzenia. Kliknij tutaj i przenieś się do niezwykłej krainy.
A może planujesz odwiedzić zupełnie inną część Polski? Co powiesz na klimatyczne Podlasie? Kliknij tutaj i przeczytaj, co tam warto zobaczyć.
