Stuttgart, stolica Badenii-Wirtembergii, to miasto, które łączy nowoczesność z tradycją, biznes z kulturą oraz wielkomiejską energię z bliskością natury. Choć nie należy do grona najpiękniejszych niemieckich miast, to z pewnością ma kilka ciekawych akcentów, dla których warto je odwiedzić. Najważniejsze to oczywiście fenomenalne muzea motoryzacji, które są gratką nie tylko dla miłośników samochodów, ale także kilka interesujących zabytków oraz wpisane na listę UNESCO modernistyczne osiedle. Trudno też pominąć ładne położenie wśród wzgórz pokrytych winnicami.
Spacer po centrum
Historia i jej wpływ na miasto
Stuttgart to jedno z wielu dużych niemieckich miast, które zostały bardzo poważnie zniszczone w czasie II wojny światowej. Jako ważny ośrodek przemysłowy, w którym działały fabryki Daimlera, Porsche czy Boscha, a także centrum komunikacyjne, był celem licznych alianckich nalotów. Zaczęły się one w 1942 roku, natomiast największe ich nasilenie miało miejsce w latach 1943-44.
Szacuje się, że około 45% zabudowy miasta zostało zniszczone – dotyczyło to zarówno historycznego centrum z ratuszem, kościołami i kamienicami, jak i dużej części dzielnic mieszkaniowych. Po 1945 roku Stuttgart znalazł się w amerykańskiej strefie okupacyjnej i szybko zaczęto myśleć o jego odbudowie. Nie zdecydowano się – co też bardzo częste – na całkowitą rekonstrukcję historycznego centrum, jak np. w Dreźnie, a zamiast tego postawiono na nowoczesną zabudowę z elementami odbudowanych zabytków.
Zobacz jak zniszczona była też Norymberga i jak tam poradzono sobie z tematem odbudowy. Kliknij tutaj i odwiedź miasto Wita Stwosza!
Elegancja dawnych czasów
Schlossplatz
Serce miasta bije na Schlossplatz – największym i najbardziej reprezentacyjnym placu Stuttgartu. Dominują tu dwie imponujące budowle: Neues Schloss, barokowy pałac z XVIII wieku, który pełni dziś funkcje rządowe, oraz sąsiedni Altes Schloss, dawna rezydencja książąt wirtemberskich. W jego murach mieści się dziś Landesmuseum Württemberg, gdzie można poznać historię regionu – od znalezisk archeologicznych z czasów celtyckich, aż po eksponaty związane z dynastią wirtemberską.
Neues Schloss.
Kunstmuseum Stuttgart
Obok znajduje się Kunstmuseum Stuttgart – nowoczesny budynek ze szkła i stali, który w ciągu dnia wygląda jak minimalistyczna bryła, a nocą świeci niczym gigantyczna latarnia. W środku można podziwiać zarówno sztukę współczesną, jak i kolekcję prac Otto Dixa, ważnego niemieckiego artysty XX wieku.
Marktplatz i okolice
Warto też odwiedzić Stiftskirche – późnogotycki kościół z charakterystycznymi, nierównymi wieżami. To najważniejsza świątynia miasta i miejsce spoczynku wielu książąt Wirtembergii. Kilka kroków dalej leży Marktplatz, czyli rynek z ratuszem. Obecny budynek ma charakterystyczną modernistyczną wieżę zegarową z lat 50., a cały plac żyje podczas cotygodniowych targów i słynnego jarmarku bożonarodzeniowego. Ciekawym gmachem jest też Haus der Wirtschaft – dawna siedziba izby handlowej, w której odbywają się dziś wystawy i wydarzenia kulturalne.
Opera, która… stworzyła nowoczesny pomnik
W samym sercu Stuttgartu, tuż przy rozległych ogrodach Schlossgarten, znajduje się Opera Stuttgart – jeden z najważniejszych teatrów operowych w Niemczech i w całej Europie. Mieści się w monumentalnym gmachu Staatstheater Stuttgart, zaprojektowanym na początku XX wieku przez architekta Maxa Littmanna. Co ciekawe, jest to jedyny w Niemczech teatr operowy z czasów cesarstwa, który przetrwał bombardowania II wojny światowej, zachowując swój klasycystyczny charakter z kolumnową fasadą i reprezentacyjnym foyer.
W nocy 28 czerwca 2021 roku nad regionem Stuttgartu przeszło gwałtowne lato, które przyniosło ogromne zniszczenia, także w ścisłym centrum. Silny poryw wiatru oderwał fragmenty oryginalnego miedzianego dachu z 1912 roku, który zwinięty niczym papier spadł i… stał się intrygującą rzeźbą miejską. Władze miasta postanowiły zachować jego zniszczoną część jako trwałą instalację artystyczną. Zrolowane fragmenty miedzianego dachu zostały umieszczone w jeziorze Eckensee, tuż przed Operą, tworząc symboliczny pomnik zwracający uwagę na skutki zmian klimatycznych.
Muzea motoryzacji – mekka fanów czterech kółek
Stuttgart to niekwestionowana stolica motoryzacji. To właśnie tutaj swoje siedziby mają dwie światowe legendy: Mercedes-Benz i Porsche. Oba przenoszą do niezwykłych światów. I oba są obowiązkowym punktem wizyty nie tylko dla miłośników samochodów, ale dla każdego, kto chce lepiej zrozumieć, dlaczego Stuttgart nazywany jest kolebką motoryzacji.
Muzeum Mercedesa – rewolucyjne 130 lat
Muzeum Mercedesa to nie tylko ekspozycja samochodów – to opowieść o marzeniach, geniuszu i odwadze, która zmieniła świat. Najpierw spiralne rampy zabierają zwiedzających w górę, skąd zaczyna się wielkie zwiedzanie i wielka przygoda. Każdy kolejny poziom w dół, to kolejny rozdział w historii motoryzacji.
Początki motoryzacji…
Na samym początku stajemy oko w oko z… koniem! Cesarz miał bowiem powiedzieć, że dopóki na świecie są konie, dopóty wynalazki pana Benza nikomu nie będą potrzebne. Nawet nie wiedział jak bardzo się myli. Następnie więc prezentowany jest drewniany wóz Karla Benza z 1886 roku – pierwszy prawdziwy pojazd, który rozpoczął wielką rewolucję.
Szybkość i … użyteczność
Następnie błyszczą piękne modele z początku XX wieku – eleganckie, lecz proste, które stały się symbolem narodzin niemieckiej motoryzacji. Później zmierzamy w stronę nowoczesności, ale także sportowych osiągów i luksusu. Nie brakuje też maszyn technicznych, przemysłowych, bardzo użytkowych jak karetki pogotowia. Interaktywne ekrany opowiadają historie inżynierów i kierowców, którzy przesuwali granice technologii i designu.
Informacje praktyczne
Muzeum Mercedesa w Stuttgarcie (Mercedes-Benz Museum) znajduje się przy Mercedesstraße 100, na wschodnim brzegu Neckaru, tuż obok fabryki i siedziby firmy Daimler. Jest czynne od wtorku do niedzieli w godzinach 9:00–18:00 (kasa czynna do 17:00, ostatnia winda wjeżdża o 17:20). Bilet normalny kosztuje 16 €, ulgowy – ok. 8 €, a po godzinie 16:30 obowiązuje specjalny, niższy cennik: np. 6 € dla dorosłych i 3 € ulgowy. Zwiedzanie zajmuje zwykle od 2 do 3 godzin – wystarczy to, by spokojnie przejść przez wszystkie poziomy, choć entuzjaści mogą tam spędzić nawet całą południową część dnia. Dojazd jest bardzo wygodny: ze stacji Stuttgart Hauptbahnhof można skorzystać z linii S-Bahn S1 (lub S11), wysiąść na stacji „Neckarpark (Mercedes-Benz)” i dojść spacerem w około 10–15 minut.
Wielka podróż Berty Benz
Cel na wagę złota
To wszystko nie byłoby możliwe, gdyby nie niezwykła odwaga Berty Benz. W 1888 roku żona i wspólniczka Carla Benza, twórcy pierwszego praktycznego samochodu napędzanego silnikiem spalinowym, odbyła bez wiedzy męża przełomową podróż z Mannheim do Pforzheim – do swojej rodziny. Pokonała dystans ok. 106 kilometrów trójkołowym Benz Patent-Motorwagen, zabierając ze sobą dwóch nastoletnich synów. Jej celem było nie tylko odwiedzenie bliskich, ale przede wszystkim udowodnienie światu, że pojazd skonstruowany przez męża nadaje się do praktycznego użytku i może być środkiem transportu na dłuższe dystanse.
Przygody pionierki
Podróż obfitowała w przygody i wyzwania. Samochód nie miał zbiornika paliwa – zamiast tego korzystał z niewielkiej ilości ligroiny (rodzaj benzyny) przechowywanej w gaźniku, więc Berta musiała wielokrotnie uzupełniać zapas. Pierwsza na świecie „stacja benzynowa” okazała się… apteką w Wiesloch, gdzie kupiła dodatkowe paliwo. Po drodze musiała też samodzielnie dokonywać napraw: udrażniała zatkany przewód paliwowy za pomocą swojej szpilki do kapelusza, a do izolacji przewodu użyła pończochy. Z kolei w jednym z miasteczek poprosiła o pomoc kowala, który naprawił zerwany łańcuch napędowy. Wdrapywanie się na wzgórza było tak trudne, że synowie musieli niekiedy pchać pojazd.
Wielki sukces!
Jej wyprawa zakończyła się sukcesem – Berta dotarła do Pforzheim wieczorem tego samego dnia, stając się pierwszym człowiekiem, który odbył długą podróż samochodem. Wydarzenie to przyciągnęło uwagę opinii publicznej i udowodniło praktyczną użyteczność wynalazku Carla Benza. Dzięki odwadze Berty, samochód został dostrzeżony przez potencjalnych inwestorów i klientów, co znacząco przyspieszyło rozwój motoryzacji. Dziś jej trasa upamiętniona jest jako „Szlak Berty Benz” (Bertha Benz Memorial Route), liczący ponad 190 km i prowadzący przez malownicze miejscowości Badenii-Wirtembergii.
Muzeum Porsche – emocje, design i prędkość
Wchodzisz do futurystycznego, biało-szklanego budynku w Zuffenhausen – domu marki, która na zawsze zmieniła świat sportowych samochodów. Muzeum Porsche to podróż przez historię jednego z najbardziej legendarnych producentów samochodów sportowych, opowiedziana w taki sposób, że każdy czuje tu wielką chęć, by usiąść za kierownicą któregoś z pojazdów (w jednym wypadku jest to możliwe).
Na samym początku ukazuje się nam pierwszą Porsche 356, samochód, od którego wszystko się zaczęło w latach 40. XX wieku. Prosta, elegancka sylwetka, mały silnik, a jednak obietnica emocji i przygody – to tutaj rodzi się legenda. Każdy kolejny model opowiada historię sukcesów inżynierów Ferdinanda Porsche i jego zespołu, którzy odważnie eksperymentowali z designem i osiągami, tworząc samochody, które stały się ikonami stylu i prędkości.
Wyższy poziom to jeszcze wyższy poziom emocji. Jest on bowiem poświęconym klasycznym 911, modelom wyścigowym i prototypom, które wyznaczały standardy na torach całego świata. Tutaj aż czuje się szybki puls i ducha sportowej rywalizacji na prędkość.
Informacje praktyczne:
Muzeum Porsche znajduje się na Porscheplatz 1 w dzielnicy Zuffenhausen, niedaleko siedziby i fabryki marki — to historyczne serce firmy, gdzie powstał pierwszy Porsche 356. Muzeum jest czynne od wtorku do niedzieli w godzinach 9:00–18:00, z zamknięciem kas o 17:30; w poniedziałki oraz w niektóre święta pozostaje nieczynne. Bilet normalny kosztuje około 12 €, a ulgowy — 6 €; późne wejście po 17:00 to koszt 6 € (3 € ulgowy). W ofercie są też bilety rodzinne (2 dorosłych + dzieci do 18 r.ż.) za 24 € lub grupowe (min. 10 osób) po 10 € za osobę.
Dojazd jest prosty: ze stacji Stuttgart Hauptbahnhof co około 15 minut kursują pociągi S-Bahn (linie S6/S60) do stacji Neuwirtshaus (Porscheplatz), skąd spacer do muzeum zajmuje zaledwie 2 minuty. Cała podróż trwa około 10 minut i kosztuje od 6 do 9 €.
Modernistyczna dzielnica Weißenhofsiedlung
Dla miłośników architektury obowiązkowym punktem na mapie Stuttgartu jest Weißenhofsiedlung – osiedle modernistyczne zbudowane w 1927 roku w ramach wystawy Werkbundu. Swoje projekty zaprezentowali tu czołowi architekci epoki, w tym Le Corbusier i Ludwig Mies van der Rohe.
Budynki wzniesione niemal sto lat temu wciąż wyglądają zaskakująco nowocześnie i świeżo – charakteryzuje je funkcjonalność, proste formy i otwarte przestrzenie.
Jeden z obiektów to muzeum Le Corbusiera, gdzie prezentowane są zarówno jego koncepcje, jak i historia całego osiedla. Nie bez powodu miejsce to znalazło się na liście UNESCO – to żywe świadectwo narodzin modernizmu w architekturze.
Interesuje Cię niemiecka architektura modernistyczna? Kliknij tutaj i poznaj dzieje słynnego Bauhausu!
Bad Cannstatt – klimat niemieckiego uzdrowiska
Jedną z najstarszych i najbardziej charakterystycznych dzielnic miasta jest Bad Cannstatt – słynne uzdrowisko, którego historia sięga już czasów rzymskich. To właśnie tutaj biją jedne z największych źródeł mineralnych w całych Niemczech. Ponad 20 czynnych źródeł dostarcza wód leczniczych o różnych właściwościach zdrowotnych, dzięki czemu miejsce to od wieków przyciąga kuracjuszy i miłośników kąpieli termalnych.
Wielkim plusem jest klimatyczna małomiasteczkowa zabudowa, a także budynki typowe dla kurortu spa. Znajdują się tu na przykład baseny termalne MineralBad Cannstatt i Leuze Mineralbad, gdzie można odpocząć i zrelaksować się w ciepłych wodach. Wielką atrakcją jest także Wilhelma – ogród zoologiczno-botaniczny w orientalnym stylu, jeden z największych w Europie.`Tutaj także znajduje się też Cannstatter Wasen, ogromny teren festynowy nad Neckarem. Co roku odbywa się na nim Cannstatter Volksfest, drugi co do wielkości festyn ludowy w Niemczech, tuż po Oktoberfeście.
Pałac Solitude – perła rokoka na wzgórzach Stuttgartu
Na zachodnich obrzeżach Stuttgartu, wśród lasów i wzgórz, znajduje się Pałac Solitude (Schloss Solitude). Bez wątpienia jedna z najpiękniejszych rezydencji rokokowych w Niemczech. Został wzniesiony w drugiej połowie XVIII wieku z inicjatywy księcia Karla Eugena Wirtemberskiego jako miejsce wypoczynku, polowań i reprezentacyjnych spotkań. Jego nazwa – Solitude, czyli „samotność” – idealnie oddaje charakter tej rezydencji, ukrytej z dala od miejskiego zgiełku.
Sam pałac zachwyca elegancją i finezją rokokowych form: lekką, jasną fasadą, bogato zdobionymi wnętrzami oraz malowniczymi pawilonami i tarasami. Jednym z największych atutów kompleksu jest położenie – z tarasu widokowego rozciąga się szeroka panorama aż po Schwarzwald i Jurę Szwabską. W pogodne dni widoczna jest nawet linia Alp.
Otoczenie pałacu tworzą rozległe parki i aleje spacerowe, które w przeszłości łączyły Solitude z Ludwigsburgiem i centrum Stuttgartu. W pałacu odbywają się wystawy i wydarzenia kulturalne, a w jego sąsiedztwie działa Akademia Solitude – prestiżowa instytucja wspierająca młodych artystów z całego świata.
Czy warto pojechać do Stuttgartu?
Stuttgart to miasto o wielu twarzach. Z jednej strony – nowoczesna metropolia i centrum biznesu, z drugiej miejsce pełne historii, sztuki, kultury i natury. Spacerując po centrum można poczuć zarówno ducha dawnych książąt Wirtembergii, jak i puls współczesnego miasta. Fascynujące muzea motoryzacji, modernistyczne osiedla wpisane na listę UNESCO, malownicze winnice oraz bogata oferta kulturalna sprawiają, że Stuttgart jest idealnym celem zarówno na weekendowy city break, jak i dłuższy pobyt w regionie. A atrakcji w jego okolicach nie brakuje…
Szukasz innych ciekawych kierunków w Niemczech? Koniecznie zajrzyj do Heidelbergu. Kliknij tutaj i daj się oczarować temu miastu.
Możesz też zajrzeć z nami do Frankfurtu. Wystarczy kliknąć tutaj.
