Saksonia to perła wschodnich Niemiec, region o bogatej przeszłości i kulturze, intrygujących miastach, uroczych miasteczkach i sielskich, choć czasem zdumiewających krajobrazach. To miejsce, w którym monumentalna architektura spotyka się z niezwykłą przyrodą, a historia z nowoczesnością. Z perspektywy podróżnika Saksonia to prawdziwa skarbnica – pełna zamków, pałaców, klasztorów, muzeów, a także rezerwatów przyrody i klimatycznych miejscowości. Dzięki bliskości Polski to także idealny cel zarówno na weekend, jak i dłuższe wakacje. Przy okazji warto poznać nie tylko bliskość geograficzną, ale też historyczną i kulturową tego regionu.. Zebraliśmy najciekawsze atrakcje Saksonii i zachęcamy do odkrywania tej niezwykłej krainy.
Drezno – barokowy skarb Saksonii
Stolica Saksonii to jedno z najpiękniejszych miast Niemiec, znane na całym świecie ze swojej architektury barokowej. Choć pod koniec II wojny światowej, w lutym 1945 roku, zostało niemal doszczętnie zniszczone podczas alianckiego nalotu, to dziś zachwyca pieczołowicie odrestaurowanymi zabytkami i uchodzi za prawdziwą barokową perłę Europy. Eleganckie place, bogato zdobione fasady i monumentalne świątynie sprawiają, że spacer po tym mieście to wyjątkowa przyjemność.
Klimatyczny spacer po drezdeńskiej starówce to obowiązkowy punkt programu. Tarasy Brühla nad Łabą oferują przepiękne widoki na rzekę i monumentalne budowle. Rejs statkiem parowym po Łabie pozwala odkryć Drezno i jego okolice z zupełnie innej perspektywy. W Dreźnie jest mnóstwo cennych zabytków, spośród których kilka zasługuje na szczególną uwagę.
Co zobaczyć w Dreźnie?
Zwinger
Po pierwsze Zwinger, czyli wizytówka drezdeńskiego baroku i jedno z najbardziej rozpoznawalnych miejsc w Niemczech. Ten kompleks pałacowo-ogrodowy powstał w XVIII wieku jako miejsce wystaw i dworskich uroczystości Augusta Mocnego. Dziś kryje w sobie trzy fascynujące muzea: Galerię Starych Mistrzów (z dziełami Rafaela, Rembrandta czy Tycjana), Salon Matematyczno-Fizyczny oraz Pawilon Porcelanowy.
Muzea
Następnie na uwagę zasługuje Residenzschloss, monumentalna rezydencja dynastii Wettynów, której historia sięga XV wieku. Dziś mieści się tu kilka ciekawych muzeów. Grünes Gewölbe (Zielony Skarbiec) to z kolei jedno z najwspanialszych muzeów jubilerskich świata. To tutaj August Mocny zgromadził bezcenne klejnoty, złotą biżuterię, przedmioty sztuki użytkowej i misterne dzieła rzemieślników. Miłośnicy fotografii powinni zaś udać się na obrzeża miasta i odwiedzić Muzeum Techniczne.
Kościoły
Frauenkirche to duma Drezna i symbol odbudowy miasta. Ten majestatyczny kościół barokowy został zniszczony podczas bombardowań w 1945 roku, po czym przez dziesięciolecia jego ruiny pozostawały milczącym pomnikiem wojny. Dopiero po zjednoczeniu Niemiec rozpoczęto odbudowę, zakończoną w 2005 roku. Dziś Frauenkirche zachwyca jasną fasadą i monumentalną kopułą, z której rozciąga się panorama całego miasta. Wnętrze, pełne harmonijnych barokowych zdobień, sprzyja refleksji i zachwyca pięknem.
W mieście zobaczymy także katedrę Trójcy Świętej, która jest największym katolickim kościołem Saksonii. Wzniesiona została w latach 1739–1755 w stylu barokowym. Świątynia powstała na polecenie Augusta III i stanowi kontrapunkt dla protestanckiej Frauenkirche. Wnętrze kryje sarkofagi członków dynastii Wettynów, w tym serce Augusta Mocnego, złożone w urnie. Monumentalna fasada i bogato zdobione wnętrze czynią Hofkirche jednym z najważniejszych punktów na mapie Drezna.
Semperoper
To jedna z najbardziej prestiżowych scen operowych na świecie, związana z nazwiskami takimi jak Richard Wagner i Richard Strauss. Budynek powstawał trzykrotnie – dwukrotnie uległ zniszczeniu, ale za każdym razem wracał do życia. Zawsze był symbolem artystycznej siły miasta. Zwiedzając wnętrza, można poczuć atmosferę dawnych premier, a wybierając się na spektakl – doświadczyć mistrzostwa muzyków i niezwykłej akustyki sali.
Fürstenzug (Orszak Książęcy)
Monumentalny, 102-metrowy fryz złożony z około 23 tysięcy porcelanowych kafli z Miśni – największy tego typu obraz na świecie. Przedstawia 35 władców dynastii Wettynów na tle stylizowanej procesji. Mimo bombardowań II wojny światowej, fryz przetrwał niemal nienaruszony i do dziś zachwyca skalą, detalem oraz niezwykłą trwałością porcelany.
Lipsk – stolica muzyki i wolności
Drugie co do wielkości miasto Saksonii to prawdziwa mekka dla miłośników muzyki i sztuki. Lipsk był domem Jana Sebastiana Bacha i Feliksa Mendelssohna, a dziś słynie z bogatej sceny artystycznej. Lipsk to także miasto, które odegrało kluczową rolę w historii Niemiec – to właśnie tu odbywały się pokojowe demonstracje, które doprowadziły do upadku muru berlińskiego. Dziś miasto łączy tradycję z nowoczesnością, przyciągając młodych ludzi, studentów i artystów, ale także przedsiębiorców.
Co zobaczyć w Lipsku?
Stare Miasto
Stare Miasto pełne jest klimatycznych zaułków, kawiarni, piwiarni i restauracji. Wraz ze śródmieściem może się też poszczycić sporą ilością ładnych kamienic. Bardzo ciekawy jest ratusz wzniesiony w XVI wieku w stylu renesansowym, imponuje bogato zdobioną fasadą i smukłą wieżą zegarową. W jego wnętrzach mieści się dziś muzeum miejskie, które w przystępny sposób opowiada o historii Lipska.
Kościół św. Tomasza
Jedna z najważniejszych świątyń Lipska i ikona w historii muzyki. To właśnie tutaj przez blisko 30 lat działał Jan Sebastian Bach jako kantor, tworząc swoje największe dzieła. Wnętrze kościoła emanuje prostotą, ale zarazem niezwykłą duchowością – wrażenie robi zarówno ołtarz, jak i monumentalne organy. W krypcie spoczywają szczątki samego Bacha, co czyni to miejsce swoistą „mekką” dla melomanów.
Monument Bitwy Narodów (Völkerschlachtdenkmal)
Monumentalny pomnik wzniesiony na pamiątkę zwycięstwa nad Napoleonem w 1813 roku. To jedna z największych budowli pomnikowych w Europie, mierząca 91 metrów wysokości. Jego masywna sylwetka góruje nad miastem i już z daleka robi ogromne wrażenie. Wnętrze skrywa kryptę oraz Salę Chwały z kolosalnymi posągami wojowników. Wspinaczka na taras widokowy to niezapomniane przeżycie – panorama całego Lipska i okolic rozciągająca się z tej wysokości ukazuje potęgę i rozmach tej budowli. Pomnik stał się jednym z najważniejszych symboli Lipska i jest obowiązkowym punktem każdej wizyty w mieście.
Görlitz – filmowa perła na granicy
Leżąc na samym krańcu Saksonii, nad rzeką Nysą, stanowi niezwykły tygiel historii i kultury, a jednocześnie zachowało atmosferę nieśpiesznego, mieszczańskiego życia. Wędrówka po Görlitz to podróż przez epoki: gotyckie świątynie przypominają o średniowiecznych korzeniach, renesansowe kamienice świadczą o bogactwie dawnych kupców, a secesyjne fasady zdobiące ulice zdradzają artystyczny rozmach przełomu XIX i XX wieku. Miasto ma w sobie coś filmowego – i to dosłownie, bo jego niezwykłe plenery od lat przyciągają światowych reżyserów, którzy ochrzcili je mianem „Görliwood”. Ale Görlitz to nie tylko piękna scenografia: to także klimatyczne kawiarnie, malownicze place i ten wyjątkowy moment, gdy przekraczając most na Nysie, w kilka kroków znajdujesz się już w Polsce.
Więcej o tym mieście dowiesz się z artykułu, który przeczytasz klikając tutaj.
Chemnitz – ku czci Marska i nowoczesności
Chemnitz, znane w latach 1953–1990 jako Karl-Marx-Stadt, jest doskonałym przykładem powojennej architektury socjalistycznej w Niemczech. Spacerując po centrum, natrafić można na monumentalne budynki użyteczności publicznej, szerokie aleje i modernistyczne bloki mieszkalne, które odzwierciedlają ambicje ówczesnego państwa NRD.
Charakterystyczne dla miasta są masywne fasady z prostymi geometrycznymi detalami oraz liczne pomniki i rzeźby propagandowe, przypominające o ideologicznych celach epoki. Dla miłośników architektury Chemnitz stanowi fascynującą lekcję historii – tu historia socjalizmu jest zaklęta w betonowych formach i urbanistycznych rozwiązaniach miasta.Spacerując jednak między nowoczesnymi kwartałami zabudowy, odszukać można kilka starych, zabytkowych obiektów.
Dziś Chemnitz to także bardzo ważne centrum sztuki współczesnej i designu (Kunstsammlungen Chemnitz), a w 2025 roku ogłoszono je Europejską Stolicą Kultury.
Budziszyn (Bautzen) – miasto wież i Serbołużyczan
Jadąc od polskiej granicy można się zdziwić. Choć już się jest w Niemczech, w świecie germańskim, yo niespodziewanie po 20, 30 km zaczynają się pojawiać nazwy słowiańskie. To bowiem ta okolica, w której w starożytności rozwinęła się kultura łużycka, a później, już w V wieku pojawili się Słowianie Połabscy – z nich narodziła się grupa etniczna Serbołużyczan, która przetrwała do dziś. W czasach NRD nie mieli lekko, ale od lat 90. znów mogą pielęgnować swój język i kulturę.
Ich stolicą jest Budziszyn (niem. Bautzen), który jest klimatycznym miastem z piękną panoramą. Kusi uroczymi zaułkami i ciekawymi zabytkami z gotyckim kościołem czy zamkiem. Zabytków jest tu tak sporo, że Budziszyn często nazywany jest „miastem stu wież”. Mnóstwo tu turystów, zwłaszcza z Polski, jest gwarno i dość tłocznie. Budziszyn znany jest również z produkcji musztardy o charakterystycznym, pikantnym smaku, która stała się kulinarnym symbolem regionu.
Miśnia (Meißen) – światowej sławy porcelana
Prawdziwa perła Saksonii, miasto, które oczarowuje już od pierwszego kroku brukowanymi uliczkami i średniowieczną atmosferą. To tutaj bije serce europejskiej tradycji porcelany – słynna manufaktura z charakterystycznymi niebieskimi skrzyżowanymi mieczami od ponad 300 lat tworzy arcydzieła cenione na całym świecie.
Nad miastem góruje monumentalny Albrechtsburg, uznawany za pierwszy zamek pałacowy w Niemczech, który niczym strażnik dziejów przypomina o potędze Wettinów. Obok niego wyrasta majestatyczna katedra św. Jana i św. Donata – smukła, gotycka sylwetka widoczna z daleka, zwłaszcza gdy odbija się w tafli Łaby. Spacer po wąskich zaułkach starego miasta to podróż w czasie: barwne kamienice, klimatyczne winiarnie i maleńkie pracownie rzemieślnicze kuszą, by zatrzymać się na dłużej. A gdy dodamy do tego lokalne wina z okolicznych wzgórz, Miśnia staje się miejscem, w którym historia, sztuka i smak tworzą wyjątkową całość.
Zwickau – miasto motoryzacji i muzyki
Zwickau to rodzinne miasto kompozytora Roberta Schumanna, ale też stolica saksońskiej motoryzacji. Największą atrakcją jest August Horch Museum, czyli muzeum motoryzacji prezentujące historię marki Audi i kultowego Trabanta. Ekspozycja obejmuje dziesiątki historycznych samochodów, które opowiadają dzieje niemieckiej inżynierii. Spacer po starówce z gotyckim kościołem św. Marii pozwala lepiej poznać historię miasta, które łączy tradycję muzyczną z przemysłowym dziedzictwem.
Żytawa (Zittau) – perła Górnych Łużyc
Żytawa to urokliwe miasto przy granicy z Polską i Czechami, słynące z pięknych kamienic i bogatej historii kupieckiej. Jej sercem jest rynek z ratuszem w stylu renesansowym i otaczającymi go kolorowymi kamienicami, które przypominają o dawnym bogactwie tego ośrodka handlowego.
Największą dumą Żytawy są jednak słynne Wielkie i Małe Płótno Wielkopostne – monumentalne średniowieczne obrazy prezentowane dziś w specjalnie przygotowanych muzeach, stanowiące unikat na skalę europejską. Warto też odwiedzić kościół św. Jana oraz barokowy klasztor franciszkanów, a także przespacerować się uliczkami starego miasta, gdzie czuć atmosferę dawnych Łużyc.
Miasto jest świetną bazą wypadową w pobliskie Góry Żytawskie, idealne na piesze wędrówki i odkrywanie urokliwych wiosek z charakterystycznymi łużyckimi domami przysłupowymi. Żytawa zachwyca spokojem, autentycznością i wielokulturowym dziedzictwem, które sprawiają, że to miejsce pozostaje jednym z najbardziej niedocenionych skarbów wschodnich Niemiec.
Pirna – brama do Szwajcarii Saksońskiej
Pirna, nazywana często „Bramą do Szwajcarii Saksońskiej”, to malownicze miasteczko położone nad Łabą, niedaleko Drezna. Spacerując jego brukowanymi uliczkami, można poczuć atmosferę dawnych czasów – sercem miasta jest rynek z ratuszem i pięknymi renesansowymi kamienicami ozdobionymi sgraffitami.
Warto zajrzeć do kościoła św. Marii, jednego z najważniejszych gotyckich zabytków w regionie. Jego wnętrze zachwyca wysokimi i skomplikowanymi sklepieniami oraz bogato zdobioną empora organową, z której rozbrzmiewa muzyka podczas koncertów i nabożeństw. Nad miastem góruje zamek Sonnenstein, który oferuje piękne widoki na okolicę. Pirna słynie także z powiązań z malarzem Bernardem Bellotto (Canaletto), który uwiecznił jej panoramę na swoich obrazach. Miasteczko ma niepowtarzalny klimat – jest spokojniejsze od zatłoczonego Drezna, ale tętni życiem dzięki kafejkom, winiarniom i wydarzeniom kulturalnym, zachwycając autentycznością i saskim urokiem.
Szwajcaria Saksońska – arcydzieła natury
Szwajcaria Saksońska to jeden z najbardziej zachwycających regionów Niemiec, rozciągający się wzdłuż doliny Łaby, tuż przy granicy z Czechami. To kraina dzikiej, niemal baśniowej natury, w której potężne piaskowcowe formacje skalne wyrastają ponad lasy i rzekę, tworząc pejzaże przypominające ilustracje z romantycznych obrazów. Najsłynniejszym miejscem jest monumentalny most Bastei, zawieszony nad głębokim wąwozem, skąd roztacza się panorama na dolinę Łaby i sąsiednie masywy skalne.
Region od stuleci fascynował artystów – uwieczniali go malarze z kręgu Caspara Davida Friedricha, a dziś przyciąga turystów poszukujących wędrówek wśród niezwykłych krajobrazów. Szwajcaria Saksońska oferuje setki kilometrów szlaków pieszych i rowerowych: od lekkich spacerów wzdłuż rzeki po wymagające podejścia na skalne tarasy widokowe. Szczególną popularnością cieszy się Malerweg – „szlak malarzy”, który prowadzi przez najpiękniejsze zakątki regionu i pozwala zobaczyć scenerie, które inspirowały artystów romantyzmu.
Twierdza Königstein – strażniczka Łaby
Twierdza Königstein, położona na szczycie masywnego granitowego wzgórza nad Łabą w Saksonii, to jedna z największych i najlepiej zachowanych górskich warowni w Europie. Jej imponujące mury i bastiony rozciągają się na długości niemal pół kilometr. Z punktów widokowych natomiast rozpościera się spektakularna panorama doliny Łaby i okolicznych wzgórz Szwajcarii Saksońskiej.
Historia twierdzy sięga średniowiecza, a więc przez wieki pełniła funkcje obronne, ale także rezydencjonalne i więzienne. Gościła więc w swych murach zarówno książąt saskich, jak i prominentnych więźniów. Wnętrza twierdzy zachowały liczne sale reprezentacyjne, kaplice, magazyny broni oraz eksponaty związane z militarną historią regionu.
Spacerując po Königstein, można poczuć majestat średniowiecznej fortyfikacji, podziwiać architekturę obronną i jednocześnie cieszyć się spokojem oraz niezwykłymi widokami. Twierdza łączy w sobie imponującą historię, inżynieryjną precyzję i malowniczą scenerię, stając się obowiązkowym punktem wizyty w Szwajcarii Saksońskiej.
Pałac Pillnitz
Pałac Pillnitz, położony malowniczo nad Łabą na obrzeżach Drezna, to piękna letnia rezydencja Wettynów. Na kompleks składa się kilka obiektów, m.in. Pałac Wodny, Pałac Górski i Pałac Nowy. Jego największą osobliwością jest natomiast orientalna stylistyka – pagodowe dachy i zdobienia inspirowane sztuką chińską, wskutek czego budowle zyskują egzotyczny charakter niespotykany w tej części Europy. Całość otaczają rozległe ogrody w stylu francuskim i angielskim, pełne oranżerii, romantycznych alejek i rzadkich roślin, wśród których króluje słynna, kilkusetletnia kamelia – jedna z najstarszych i najcenniejszych w Europie.
Zamek Moritzburg
Zamek Moritzburg, położony wśród jezior i lasów nieopodal Drezna, to prawdziwa perła architektury Saksonii. Wzniesiony jako myśliwska rezydencja Wettynów, imponuje harmonijną architekturą z czterema narożnymi wieżami i odbiciem w wodach otaczającego go stawu, co sprawia, że wygląda niczym bajkowa wyspa.
Wnętrza zamku zachwycają bogactwem dekoracji – pełno tu trofeów myśliwskich, kunsztownych tapiserii i wspaniałych sal reprezentacyjnych, w których odbywały się książęce uczty. Otaczający zamek park i rozległe tereny łowieckie podkreślają jego pierwotny charakter jako miejsca odpoczynku i rozrywki saskiego dworu. Z zamkiem wiąże się również wątek polski: jego rozbudowę zawdzięczamy Augustowi Mocnemu, królowi Polski i elektorowi saskiemu, który uczynił z Moritzburga jedną ze swoich ulubionych rezydencji.
Więcej o Moritzburgu możesz przeczytać w osobnym tekście. Kliknij tutaj.
Zamek Colditz
Zamek Colditz, położony malowniczo nad rzeką Zwickauer Mulde w Saksonii, to budowla o długiej i niezwykle burzliwej historii. Początkowo średniowieczna warownia, w kolejnych stuleciach służyła jako rezydencja książęca, szpital i przytułek, by w XX wieku zyskać międzynarodową sławę jako obóz jeniecki dla oficerów alianckich podczas II wojny światowej (Oflag IV-C).
Zamek zasłynął wówczas z niezwykłych prób ucieczek, które podejmowali więźniowie – historie te doczekały się filmów, książek i wystaw, a do dziś można je poznać w muzeum mieszczącym się w zamkowych murach. Sam obiekt łączy w sobie elementy gotyku, renesansu i baroku, co nadaje mu niepowtarzalny charakter. Otaczające wzgórze i malownicze miasteczko Colditz sprawiają, że miejsce to ma wyjątkową atmosferę: z jednej strony pełne jest śladów trudnej historii, z drugiej – zachwyca spokojem, a także pięknem saksońskiego krajobrazu.
Stolpen – twierdza i więzienie hrabiny
Stolpen miasteczko w Saksonii, które słynie przede wszystkim z imponującej twierdzy zamkowej, która góruje nad okolicą. Zamek Stolpen, wzniesiony w średniowieczu, jest znany przede wszystkim jako miejsce długiego uwięzienia hrabiny Cosel, kochanki króla Augusta II Mocnego. A to nadaje mu wyjątkowy, tajemniczy charakter.
Wnętrza zamku mieszczą muzeum z eksponatami dotyczącymi historii regionu, a także życia hrabiny Cosel, natomiast spacer po zamkowych krużgankach pozwala poczuć atmosferę dawnych dworskich intryg. Z wieży zamkowej rozciąga się rozległy widok na miasto i okoliczne wzgórza. Stolpen to także urokliwe miasteczko z brukowanymi uliczkami, starymi kamienicami i przytulnymi kafejkami, idealne na spokojny spacer.
Park Mużakowski w Bad Muskau – arcydzieło krajobrazu
Park Mużakowski w Bad Muskau to wyjątkowy zabytek krajobrazowy położony na granicy niemiecko-polskiej, wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Założony w XIX wieku przez księcia Hermanna von Pücklera-Muskau, łączy naturalne krajobrazy z mistrzowsko zaprojektowaną architekturą ogrodową w angielskim stylu. Rozległe aleje, stawy, mostki i romantyczne pawilony tworzą harmonijną przestrzeń, w której natura i sztuka spotykają się w idealnej równowadze.
Centralnym punktem parku jest pałac w Bad Muskau, otoczony ogrodami z licznymi punktami widokowymi, z których roztacza się panorama na malownicze zakola Nysy Łużyckiej. Park zachwyca również zmiennością krajobrazu – od swobodnie wijących się ścieżek wśród drzew po starannie zaprojektowane kompozycje roślinne i wodne. Dzięki temu Bad Muskau to miejsce idealne na spacer, odpoczynek i obserwację przyrody. Jednocześnie stanowi też fascynującą lekcję historii ogrodnictwa i krajobrazu Europy XIX wieku.
Koniecznie poznaj też atrakcje Dolnego Śląska, które warto odwiedzić! Kliknij tutaj.
Klasztor St. Marienthal
Założony w 1234 roku jest najstarszym czynnym klasztorem żeńskim w Saksonii, a także prawdziwą perłą architektury gotyckiej w tym regionie. Położony nad brzegiem rzeki Nysy Łużyckiej, zachwyca spokojem i harmonijnym połączeniem natury z zabytkową zabudową. Dlatego dziś zwiedzający mogą podziwiać historyczne krużganki, zabytkową kaplicę z bogatymi detalami gotyckimi oraz klasztorne ogrody. Te ostatnie przez wieki pełniły funkcję zarówno praktyczną, jak również medytacyjną. Klasztor przetrwał burzliwą historię regionu, w tym reformację i konflikty zbrojne, zachowując nieprzerwaną tradycję życia zakonnego.
Göltzschtalbrücke- perła inżynierii
I na sam koniec przeglądu atrakcji Saksonii, coś niezwykłego – wiadukt kolejowy w dolinie Göltzsch. Jest on największym ceglanym obiektem tego typu na świecie, znajdującym się pomiędzy miastami Mylau i Netzschkau, niedaleko Zwickau. Został zbudowany w latach 1846–1851 i jest imponującą budowlą o długości 574 metrów! Wrażenie robi też wysokość sięgająca niemal 80 metrów oraz 81 arkad.
A może z Saksonii planujesz jechać dalej do Niemiec? W takim razie koniecznie zajrzyj do Heidelbergu. Kliknij tutaj i zobacz jak tam ładnie.
