Szczawno-Zdrój, eleganckie uzdrowisko i piękny Dom Zdrojowy

Dolny Śląsk, nasz ukochany region, to dla nas zabytkowe miasta i miasteczka, zamki i pałace, kościoły i klasztory, ale także… kurorty i uzdrowiska. Niemcy zakładali je chętnie i trzeba przyznać, że byli w tym naprawdę dobrzy. Naprawdę lubimy spędzać w nich czas. Byliśmy już w wielu i wydawało nam się, że temat mamy dobrze rozpoznany. Aż do pewnego dnia na początku września, w którym dość niespodziewanie nadarzyła się okazja by odwiedzić Szczawno-Zdrój. I od razu na wstępie musimy przyznać, że to miejsce niemal natychmiast podbiło nasze serca.

„Do wód”

Uzdrowisko, co może nieco zaskakiwać, leży tuż obok Wałbrzycha, a więc w Dolnośląskim Zagłębiu Węglowym. Niemniej jednak prozdrowotne właściwości tutejszych wód (tzw. szczawów, wód wodorowęglanowo-sodowo-wapniowych) znane były już od średniowiecza. Pod koniec XVI wieku zostały natomiast po raz pierwszy przebadane naukowo przez głównego lekarza ówczesnych właścicieli tych ziem czyli rodzinę Hochbergów (tych samych, którzy rezydowali w nieodległym zamku w Książu a także w Pszczynie na Górnym Śląsku). Prawdziwy rozkwit nastąpił jednak dopiero od I połowy XIX wieku, gdy jeżdżenie „do wód” stało się bardzo modne w wyższych sferach .

Szczawno Zdrój Dolny Śląsk Uzdrowisko Dom Zdrojowy Sanatorium imprezy atrakcje mapa gmina
Szczawno-Zdrój. Piękny ratusz z elementami secesyjnymi.
Szczawno Zdrój Dolny Śląsk Uzdrowisko Dom Zdrojowy Sanatorium imprezy atrakcje mapa gmina
Szczawno-Zdrój. Najbardziej reprezentacyjny budynek w uzdrowisku.

Długa lista plusów

Szczawno-Zdrój bardzo nas zaskoczyło. Co prawda, przyjeżdżając tu bardzo spontanicznie nie do końca wiedzieliśmy czego się spodziewać, ale to co zastaliśmy przerosło nasze najśmielsze oczekiwania. Uzdrowisko zasługuje na uznanie z bardzo wielu powodów. Po pierwsze jest bardzo malowniczo położone, po drugie ma bardzo ładny układ i zabudowę, po trzecie ma piękne zabytki i parki, a po czwarte jest niesamowicie zadbane. Nic (czytaj: pasteloza i szyldoza) nie zaburza dyskretnej elegancji sprzed ponad wieku, a późniejsze domy z PRLu w żaden sposób nie naruszają urbanistyki miasta.

Szczawno Zdrój Dolny Śląsk Uzdrowisko Dom Zdrojowy Sanatorium imprezy atrakcje mapa gmina
Szczawno-Zdrój. Park Zdrojowy

Dom Zdrojowy

Jeśli mowa o zabytkach to należy zacząć od najważniejszego, czyli Domu Zdrojowego. Zdumiały nas dwie rzeczy: po pierwsze jego rozmiar, a po drugie podobieństwo do sopockiego Grand Hotelu. Obiekt jest naprawdę ogromnych rozmiarów, a w jego wnętrzu znalazło się aż 130 pokoi niegdyś goszczących prominentów świata kultury, gospodarki i polityki (m.in. cesarza Wilhelma II, cara Mikołaja I czy Winstona Churchilla), a dziś kuracjuszy przebywających na turnusach sanatoryjnych.

Szczawno Zdrój Dolny Śląsk Uzdrowisko Dom Zdrojowy Sanatorium imprezy atrakcje mapa gmina
Szczawno-Zdrój. Dom Zdrojowy
Szczawno Zdrój Dolny Śląsk Uzdrowisko Dom Zdrojowy Sanatorium imprezy atrakcje mapa gmina
Szczawno-Zdrój. Kartuszem nad wejściem z zamkiem Książ.

 

Szczawno Zdrój Dolny Śląsk Uzdrowisko Dom Zdrojowy Sanatorium imprezy atrakcje mapa gmina
Szczawno-Zdrój. Westybul, czyli najbardziej reprezentacyjne pomieszczenie w Domu Zdrojowym.
Szczawno Zdrój Dolny Śląsk Uzdrowisko Dom Zdrojowy Sanatorium imprezy atrakcje mapa gmina
Szczawno-Zdrój. Monumentalna klatka schodowa

A czy mieliśmy rację z tym podobieństwem do słynnego sopockiego obiektu? Okazuje się, że tak. Obiekt w Szczawnie powstał w latach 1908-11 z inicjatywy księcia Jana Henryka XV Hochberga i jego małżonki Marii Teresy znanej powszechnie jako księżna Daisy. Łączy w sobie elementy neobarokowe i secesyjne, a nad wejściem wisi kartusz z płaskorzeźbą przedstawiającą widok na zamek Książ. Początkowo nosił nazwę ‘Grand Hotel”, ale po tym jak Hochbergowie przestali być właścicielami miasta, od 1935 roku nosił nazwę Dom Śląski (Kurhotel Schlesische Hof); obecnie natomiast nazywa się Sanatorium Uzdrowiskowe nr 1 – „Dom Zdrojowy im. dr J. Górskiego”.

A co z Sopotem? W międzyczasie – w połowie lat 20. XX wieku – architekt Otto Kloeppel zaprojektował sopocki obiekt, w którym wyraźnie widać inspirację tym wałbrzyskim, by nie powiedzieć, że na pierwszy rzut oka wygląda jak jego mniejsza kopia.

Szczawno Zdrój Dolny Śląsk Uzdrowisko Dom Zdrojowy Sanatorium imprezy atrakcje mapa gmina
Szczawno-Zdrój. Dom Zdrojowy od strony parku

Park Zdrojowy

Nie ma uzdrowiska bez Parku Zdrojowego. Ten w Szczawnie nosi dziś imię Henryka Wieniawskiego (który miał okazję tu kilkakrotnie gościć i koncertować) i znajduje się tuż przy głównym, skądinąd również bardzo ładnym, deptaku. Park od wiosny do jesieni jest tłumnie oblegany przez pacjentów i turystów, którzy albo przechadzają się alejkami albo przesiadują wśród zieleni na licznych ławeczkach. Jego niewątpliwą atrakcją – poza dobrze dobraną i skomponowaną roślinnością – jest też położenie ponieważ teren łagodnie pnie się pod górę, zwaną zresztą nomen-omen Górą Parkową.

Szczawno Zdrój Dolny Śląsk Uzdrowisko Dom Zdrojowy Sanatorium imprezy atrakcje mapa gmina
Szczawno-Zdrój. Brama główna do parku i pomnik Henryka Wieniawskiego
Szczawno Zdrój Dolny Śląsk Uzdrowisko Dom Zdrojowy Sanatorium imprezy atrakcje mapa gmina
Szczawno-Zdrój. Chwila relaksu w parku

Drewniane cudo

Co jednak robić w czasie deszczu? Także spacerować! Aranżując park pod koniec XIX wieku pomyślano także o zadaszonej Hali Spacerowej będącej idealnym rozwiązaniem na niepogodę. Budynek jest drewniany i wprost zachwyca swoją architekturą. Do tej pory wydawało nam się, że najpiękniejszą tego typu halą jest ta w ufundowana przez Schaffgotschów w Świeradowie-Zdroju, ale teraz już nie mamy takiej pewności.

Szczawno Zdrój Dolny Śląsk Uzdrowisko Dom Zdrojowy Sanatorium imprezy atrakcje mapa gmina
Szczawno-Zdrój. Hala Spacerowa
Szczawno Zdrój Dolny Śląsk Uzdrowisko Dom Zdrojowy Sanatorium imprezy atrakcje mapa gmina
Szczawno-Zdrój. Piękna architektura hali
Szczawno Zdrój Dolny Śląsk Uzdrowisko Dom Zdrojowy Sanatorium imprezy atrakcje mapa gmina
Szczawno-Zdrój. Rozwiązanie na niepogodę. Tylko kto wpadł na pomysł by postawić tę parasolkę w środku?

Do hali przylegają jeszcze dwa interesujące budynki. Z jednej strony jest to Teatr Zdrojowy zbudowany pod koniec XIX wieku. Neoklasycystyczny obiekt stanowi jeden z najładniejszych obiektów na wspomnianym deptaku i dziś także nosi imię Wieniawskiego. Z drugiej strony do hali przylega natomiast nie mniej piękna Pijalnia Wód. Jeśli natomiast chodzi o wybitnego kompozytora to doczekał się w Szczawnie jeszcze swojego pomnika a także dorocznego festiwalu. Podobno nieprzypadkowa jest również nazwa restauracji na terenie parku – „Legenda” to bowiem tytuł jednego z utworów napisanych przez Wieniawskiego dla swej żony.

Szczawno Zdrój Dolny Śląsk Uzdrowisko Dom Zdrojowy Sanatorium imprezy atrakcje mapa gmina
Szczawno-Zdrój. Teatr Zdrojowy im. H. Wieniawskiego.
Szczawno Zdrój Dolny Śląsk Uzdrowisko Dom Zdrojowy Sanatorium imprezy atrakcje mapa gmina
Szczawno-Zdrój. Budynek po prawej to Pijalnia Wód

Wieża Anny

W parku nasza uwagę przykuł jeszcze jeden obiekt. Była to Wieża Anny, jak później doczytaliśmy podobno najstarszy budynek w Szczawnie-Zdroju. Powstał w 1818 r. i nosi imię Anny von Hochberg. Niestety nie udało nam się na nią wejść, choć na szczycie mieści się taras widokowy. Niecałe dwie dekady później – 1835 roku – wieża doczekała się zegara, który działa do dzisiaj!

Szczawno Zdrój Dolny Śląsk Uzdrowisko Dom Zdrojowy Sanatorium imprezy atrakcje mapa gmina
Szczawno-Zdrój. Architektura uzdrowiska z ciekawą Wieżą Anny pośrodku.

Tajemnicze „Dworzysko”

Leniwe popołudnie późnego lata spędziliśmy na niespiesznym spacerze z Parku Zdrojowego w stronę miejsca o trochę niepokojącej nazwie. W powietrzu czuć już było nadciągającą jesień, choć ciepłe promienie słońca jeszcze przeciskały się przez gęste gałęzie kasztanowców, którymi wysadzana była alejka, którą szliśmy. Nieustająco zachwycaliśmy się stanem mijanej przestrzeni – wszystko w miarę jednorodne, żadnych dziwactw architektonicznych, podejrzanych kolorków na elewacjach, praktycznie zero reklam, szyldów, billboardów! I zdaje się, że gospodarka Szczawna od tego nie upadła – czyli da się.

Szczawno Zdrój Dolny Śląsk Uzdrowisko Dom Zdrojowy Sanatorium imprezy atrakcje mapa gmina
Szczawno-Zdrój. Aleja wiodąca do “Dworzyska”

Po jakimś czasie dotarliśmy do przepięknego kompleksu położonego u stóp wzgórza Chełmiec. To właśnie Dworzysko. Panuje tu klimat trochę jak w alpejskiej wiosce. Głównie za sprawą centralnie położonego obiektu, który utrzymany jest właśnie w takim stylu. Ten piękny dwupiętrowy dom, opasany dwoma poziomami balkonów o ozdobnych balustradach, mieści pokoje gościnne i kawiarnię „Szwajcarka”, a towarzyszy mu kilka niższych budynków – obok mieści się restauracja a także stadnina koni ze szkółką jeździecką i inne atrakcje. A wszystko to w otoczeniu łąk, pastwisk i lasów.

Szczawno Zdrój Dolny Śląsk Uzdrowisko Dom Zdrojowy Sanatorium imprezy atrakcje mapa gmina
Szczawno-Zdrój. Dwór Idy, czyli najbardziej spektakularna część kompleksu “Dworzysko”.
Szczawno Zdrój Dolny Śląsk Uzdrowisko Dom Zdrojowy Sanatorium imprezy atrakcje mapa gmina
Szczawno-Zdrój. Alpejska architektura.
Szczawno Zdrój Dolny Śląsk Uzdrowisko Dom Zdrojowy Sanatorium imprezy atrakcje mapa gmina
Szczawno-Zdrój. Ciekawe dzieło snycerki.
Szczawno Zdrój Dolny Śląsk Uzdrowisko Dom Zdrojowy Sanatorium imprezy atrakcje mapa gmina
Szczawno-Zdrój. Do kompleksu należy też stadnina koni.
Szczawno Zdrój Dolny Śląsk Uzdrowisko Dom Zdrojowy Sanatorium imprezy atrakcje mapa gmina
Budynki dawnego folwarku utrzymane są w świetnym stanie.

Nie ukrywamy, że Szczawno-Zdrój nas zachwyciło! I to nie tylko pięknymi obiektami, których jest tu całkiem sporo, ale także stopniem ich zadbania i troską o przestrzeń wokół. Chętnie tu wkrótce wrócimy!

Tekst: Beata Pomykalska

Fotografie: Paweł Pomykalski

Może Cię zainteresuje jeszcze:Dolina Pałaców i Ogrodów Łomnica Pałac Dolny Śląsk Przewodnik

Chełmsko śląskie Lubawka Domy Tkaczy Rynek Dolny śląsk dolnosląskie zwiedzanie atrakcje

3 odpowiedzi na “Szczawno-Zdrój, eleganckie uzdrowisko i piękny Dom Zdrojowy”

  1. Pięknie obrazujący opis. Zaciekawiający i zapraszający do odwiedzin. Dziękuję, na pewno skorzystam, bo zostałam bardzo zachęcona do wycieczki.

  2. Pięknie obrazujący opis. Zaciekawiający i zapraszający do odwiedzin. Dziękuję, na pewno skorzystam, bo zostałam bardzo zachęcona do wycieczki.

  3. Pięknie opisane Szczawno Zdrój. Byłam tam trzy razy.Miasto zachwyca swoimi zabytkami i budowlami a także drzewostanem . Jest bardzo dużo starych drzew – pomników przyrody.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Close